Dienstbare technologie

Hoe komt dat toch? We hebben nu allemaal tijdbesparende technologie, van machines die het land kunnen bewerken tot huishoudelijke apparaten. Toch hebben we niet méér tijd en leven we nog steeds gehaast. Zou dat kunnen komen omdat technologie niet vooropgesteld dienstbaar is aan het menselijke welbevinden en het floreren van natuur?

Op dit moment vallen er drie dingen op:
1. (Technologische) innovatie is vaak een doel op zich. Technologische ontwikkeling wordt vaak gelijkgesteld aan vooruitgang.
2. Daarnaast wordt technologie binnen verdienmodellen ontwikkeld, waardoor het dienstbaar wordt aan het geld en aan efficiëntie.
3. Tevens wordt technologie ingezet om natuur te kunnen controleren en domineren. Dit gebeurt zowel op macro niveau, bijvoorbeeld bij vormen van geo-engineering als cloud seeding, en op micro niveau, bij het modificeren van gewassen zoals mais om de opbrengst te verhogen. Ook door middel van onder andere camera’s worden mensen gecontroleerd.

Wat als we technologie, alleen zouden inzetten als het dienstbaar is aan het welbevinden van de mens en het floreren van natuur?

Dit kan er in de praktijk op neerkomen dat technologie soms niet het antwoord is. Als het om veiligheid gaat bijvoorbeeld, wat maakt dat jij je veilig voelt op straat, als er tien camera’s hangen, of als je je buren kent? Immers, vanuit het mensbeeld dat mensen in verbinding staan met elkaar en alles wat leeft, kunnen ze in de basis meer in vertrouwen worden genomen, dan ze op voorhand te wantrouwen en te controleren.

Wat betreft automatisch rijden, wellicht is het technologisch mogelijk dat er zelfrijdende auto’s komen. Maar willen we dat ook? Of vinden wij het fijner als we zelf letterlijk achter het stuur zitten? Als we technologie dienstbaar maken aan ons welbevinden, en technologische vooruitgang niet als doel op zich zien, dan blijven we misschien zelf sturen.

Het is natuurlijk heel wenselijk als kunstmatige intelligentie ons saai werk uit handen kan nemen, zoals het doen van administratie, zodat wij meer tijd hebben voor onszelf en elkaar. Maar als wij plezier hebben in het doen van bepaald werk, in het verrichten van bepaalde arbeid, dan is het een reden om dit te blijven doen. We hoeven als we technologie dienstbaar maken aan ons welzijn er niet mee te concurreren!

Immers, vanuit een wereldbeeld van overvloed, hoeven we niet mee te gaan in de schaarste economie. Waar er ‘’geen tijd’’ zou zijn om werk met liefde en aandacht te verrichten.

Foto van Glenn Carstens-Peters via Unsplash.com